In het dagelijks leven wordt motivatie meestal gezien als een drijfveer die iemand heeft of niet heeft. Je kunt er echter ook naar kijken als een proces in plaats van een vaststaande eigenschap. Je kunt je soms meer en soms minder gemotiveerd voelen. Je motivatie kan sterk beïnvloedt worden in gesprekken met andere mensen. Op school bijvoorbeeld is de interactie tussen leerling en docent/mentor van groot belang.
Als motivatie een proces is tussen twee mensen, dan is het ook mogelijk om mensen te demotiveren om te veranderen. Jammer genoeg gebeurt dat ook regelmatig. Weerstand tegen verandering opwekken (oftewel iemand demotiveren) is gemakkelijk. Wat je doet is het volgende:
- Leg de ander uit dat die een probleem heeft.
- Leg uit welke positieve gevolgen veranderen zal hebben.
- Vertel erbij hoe de ander moet veranderen.
- En waarschuw voor de gevolgen die niet veranderen heeft.
Nog overtuigender zijn bijvoorbeeld: kritiek geven, oordelen, schaamtegevoelens oproepen, beschuldigen, straffen, negatieve labels opplakken, jezelf het belangrijkst maken, je eigen doelen opdringen, je gedragen als een expert, je haasten om snel bij een doel te komen, argumenteren, confronteren, of je gelijk willen krijgen.
Als je er zo naar kijkt lijkt het alsof dit zaken zijn die je alleen zou doen als je niet om de ander geeft of geen hulp wilt bieden. Toch is het meestal precies andersom. Dit zijn manieren waarop we elkaar vaak proberen te helpen. Zeer menselijk en dus logisch, want dit is vanuit onze eigen ervaring en mening, vanuit ons perspectief.
Als je nieuwsgierig bent naar hoe je wel een positieve invloed kunt hebben op verandering? Dan zouden de volgende acties je daarbij kunnen helpen.
Hoe kun je iemand wel motiveren? Neem het perspectief aan van waaruit je het beste zicht hebt op de realiteit van de ander, namelijk in hun schoenen, vanuit hun beleving, door hun ogen. Oftewel:
- Onderdruk en weersta je eigen neiging om de problemen van de ander op te willen lossen.
- Begrijp het waarom van de ander, wat het oplevert of hoe (on)aantrekkelijk de situatie is als je kijkt vanuit de positie van de ander.
- Luister en laat weten wat je hebt gehoord.
- Help de ander te geloven in de kans van slagen.
Zoals je kunt zien is de beschrijving van het aantal dingen om een ander te motiveren korter en daardoor simpel. En wat nog mooier is, in de praktijk is dat het ook. Het kost je een stuk minder energie en het geeft je een gevoel dat je een zinvolle bijdrage levert. En ik weet natuurlijk niet hoe jouw ervaring zal zijn, maar voor mij brengt dat altijd een berg positieve energie met zich mee. Nu alleen nog besluiten om het zo te gaan doen, de valkuil te herkennen als je er vlak voor staat en veel oefenen totdat we er een prachtig patroon bij hebben gecreëerd. En als ik je daarbij een handje kan helpen, dan hoor ik het graag.
